आणि त्‍यांनी संन्‍यास घेतला.

कथा क्र.173

शंकर आई-वडिलांचा एकुलता एक पुत्र होता. तो आज्ञाधारक, गुणी होता. आई जेव्‍हा मंदिरात जात असे. तेव्‍हा शंकराचे मन आनंदून जात असे. एके दिवशी शंकरने आईकडे संन्‍यास घेण्‍याची इच्‍छा व्‍यक्त केली. आई म्‍हणाली,'' तू माझा एकुलता एक मुलगा आहेस. तुला मी कोठेही जाऊ देणार नाही.'' शंकरने आईला समजावण्‍यास बराच प्रयत्‍न केला. परंतु तिचे ऐकले नाही. एकदा ते दोघे नदीवर स्‍नान करण्‍यास गेले. शंकर पाण्‍यात उतरताच एका मगरीने त्‍याचा पाय धरला. तो ओरडू लागला त्‍याचे ओरडणे ऐकून आई तेथे धावली, पण ती एकटी मगरीचा सामना कसा करणार? तिने लोकांना बोलावले, लोक येण्‍यापूर्वीच शंकर तिला म्‍हणाला,'' आई मी आता मरतो आहे किमान मरताना तरी मला संन्‍यास घेऊ दे.'' शेवटी मन घट्ट करून तिने शंकरला संन्‍यासी होण्‍याची परवानगी दिली. याचवेळी मगरीच्‍या तोंडातून त्‍याचा पाय सुटला. त्‍या आनंदाच्‍या भरात आईच्‍या डोळयातून अश्रू ओघळले, मुलाच्‍या आनंदाचे कारण दुसरेच होते. त्‍याला संन्‍यास घेण्‍याची परवानगी आईने दिली होती. हेच शंकर पुढे आदि शंकराचार्य बनले

______________वर्तमानपत्रातून संग्रहित _______________

अडचण

कथा क्र.172

एका गावात एक गरीब ब्राह्मण राहात होता. त्याने त्याच्या गरिबीमुळे त्‍याने एका सावकाराकडून काही पैसे उसने घेतले होते. ब्राह्मणाची परिस्थिती इतकी बिघडली की तो काही पैसे परत करू शकत नव्‍हता. त्‍यातच सावकाराने त्‍याला पैसे परत करण्‍याचा तगादा लावला. ब्राह्मण आपले पैसे परत करत नाही हे पाहिल्‍यावर सावकाराने त्‍याची तक्रार देशाच्‍या बादशहाकडे केली. बादशहाने ब्राह्मणाला बोलावणे पाठवले. ब्राह्मणही मग दरबारात हजर झाला. ब्राह्मण दरबाराच्‍या दारात येताक्षणी सावकाराने बादशहाला मोठया सुरात सांगण्‍यास सुरुवात केली,'' महाराज, हाच तो अधम मनुष्‍य ज्‍याने माझ्याकडून ५०० रूपये घेतले आणि आता ते परत करण्‍याचे हा नाव सुद्धा काढत नाही. महाराज, तुम्‍ही याला माझे पैसे परत करण्‍याचे आदेश द्यावे ही माझी तुमच्‍याकडे विनंती आहे.'' बादशहाने ब्राह्मणाकडे सूचक नजरेने पाहिले व ब्राह्मण बोलू लागला,'' महाराज मी याचे पैसे देणे लागतो ही गोष्‍ट मला मान्‍य आहे पण महाराज माझी गाय आणि घोडा मी विक्रीस काढली आहे, ती दोन्‍ही जनावरे विकली गेली की मी या सावकाराचे पैसे व्‍याजासहीत परत करीन हा माझा शब्‍द आहे.'' असे ब्राह्मणाने बोलताच सावकाराचा संताप झाला व तो ब्राह्मणाकडे धावून जात मोठमोठ्याने ओरडू लागला व म्‍हणाला,'' महाराज हा खोटारडा इसम, किती खोटे बोलत आहे ते पहा, अहो महाराज, याच्‍या घरात याला खायला अन्नाचा कणही नाही आणि हा गायघोडा पाळण्‍याची भाषा करतो. याच्‍याकडे फुटकीकवडीसुद्धा नाही की जी विकून हा माझे पैसे परत करेल. महाराज याला शिक्षा करा'' सावकाराचे बोलणे संपताच ब्राह्मण हात जोडून सावकाराला व बादशहाला नम्रपणे म्‍हणाला,'' महाराज मी खोटे बोललोही असेन पण बघा सावकाराला माझी सर्व आर्थिक परिस्थिती माहिती आहे तरीही ते मला पैशाचा तगादा लावत आहेत. महाराज सर्व दिवस सारखे नसतात आज माझ्याकडे पैसा नाही पण माझ्याकडे पैसे आल्‍यावर मी सावकाराचे ऋण फेडून टाकीन एवढे खरे.'' बादशहाने ब्राह्मणाच्‍या बोलण्‍यातील तळमळ ओळखून स्‍वत:कडील पैसे सावकाराला दिले व ब्राह्मणाला सन्‍मानपूर्वक घरी पाठविले.

तात्‍पर्य :- अडचणीत असणाराला नेहमीच मदत करावी. तसेच मदत करताना तो खरेच अडचणीत आहे की नाही याचीही शहानिशा करणे गरजेचे आहे.